1999: Αποκαλύψεις για την «υπόθεση Οτσαλάν»

7 ΜΑΡΤΙΟΥ 1999. H Ελλάδα συγκλονίζεται από τις αποκαλύψεις γύρω απ' την υπόθεση Οτσαλάν. Τεράστιες οι ευθύνες της κυβέρνησης για την παράδοση του Κούρδου ηγέτη στα χέρια του τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, ενώ η συμβολή των αμερικανικών υπηρεσιών αποδεικνύεται με νέα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Στις 6 του Μάρτη δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Νέα» η έκθεση του Ελληνα πρεσβευτή στο Ναϊρόμπι Γ. Κωστούλα. Η έκθεση αποτελεί δριμύτατο «κατηγορώ» για την κυβέρνηση και τους χειρισμούς της στην υπόθεση. Ο Ελληνας πρεσβευτής αποκαλύπτει ότι όλες οι κινήσεις του Οτσαλάν ήταν υπόψη των αμερικανικών υπηρεσιών στην πρωτεύουσα της Κένυας, ότι ασκήθηκαν από την πλευρά της κυβέρνησης και ιδιαιτέρως από την ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών (Θ. Πάγκαλος) πιέσεις για την απομάκρυνση του Οτσαλάν από την ελληνική πρεσβεία («πετάξτε τον έξω»), ενώ ήταν γνωστό ότι αν ο ηγέτης του PKK έβγαινε από το κτίριο θα συλλαμβανόταν αμέσως από τις κενυατικές αρχές και τους Αμερικανούς πράκτορες.

Οι αποκαλύψεις του Ελληνα πρεσβευτή στο Ναϊρόμπι ήταν και η πιο επίσημη απόδειξη για το βρώμικο ρόλο της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ στην υπόθεση της παράδοσης του Οτσαλάν. Την Κυριακή 7 του Μάρτη ο εισαγγελέας διατάσσει δίωξη κατά της εφημερίδας.

  • Το ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι η έκθεση Κωστούλα επιβεβαιώνει τα όσα εκτίμησε το ίδιο από την πρώτη στιγμή, και τονίζει: «Ο πρωθυπουργός, που δήλωσε στη Βουλή ότι δεν απολογείται ούτε στον ελληνικό ούτε στον κουρδικό λαό, τώρα δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από την αναμονή των πορισμάτων της Εξεταστικής Επιτροπής και της εισαγγελικής έρευνας. Πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και να παραιτηθεί προκειμένου να διενεργηθούν εκλογές».

Η πραγματική «Υπόθεση Οτσαλάν» και η Δίκη

Η δίκη για την «Υπόθεση Οτσαλάν» άρχισε, αλλά όχι με αυτούς που θα έπρεπε πρωτίστως να κάτσουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Για να γίνει αντιληπτό τι εννοούμε οφείλουμε να προσφύγουμε στην ερμηνεία των όρων. Οταν λέμε «Υπόθεση Οτσαλάν» σε τι αναφερόμαστε; Η κυβέρνηση - κι αυτό φαίνεται και από το περιεχόμενο τούτης της δίκης - αναφέρεται στην παράνομη είσοδο του Κούρδου ηγέτη στη χώρα μας και στις ποινικές ευθύνες όσων έχουν άμεση σχέση με το γεγονός. Εκεί κλείνει γι' αυτήν το θέμα. Η πραγματική, όμως «Υπόθεση Οτσαλάν» εμπεριέχει ως δευτερεύον ζήτημα αυτό που η κυβέρνηση θεωρεί πρωτεύον, διότι το ουσιαστικό είναι η παράδοση του Αμπντουλάχ Οτσαλάν στην Τουρκία, η παράδοση του καταδιωκόμενου ηγέτη ενός καταπιεζόμενου λαού στους διώκτες του. Πρόκειται για ένα στίγμα σε βάρος της ιστορίας της χώρας, σε βάρος των δημοκρατικών παραδόσεων και αγώνων του ελληνικού λαού. Αρκεί να θυμηθεί κανείς πως η παράδοση Οτσαλάν προκάλεσε την παραίτηση τριών υπουργών της κυβέρνησης Σημίτη, για να αντιληφθεί ποια είναι η πραγματική «Υπόθεση Οτσαλάν», η οποία χωρίς να θέλουμε να παραστήσουμε τις Κασσάνδρες, μάλλον δε θα περάσει από την αίθουσα του δικαστηρίου, όπως δεν πέρασε και από τις αίθουσες της Βουλής, όπου συνεδρίαζε πριν από μερικά χρόνια η αρμόδια για το θέμα εξεταστική κοινοβουλευτική Επιτροπή.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή κάνοντας μια σύντομη αναδρομή στα γεγονότα.

Η «δημοκρατική» Ευρώπη δεν έχει άσυλο για τον Οτσαλάν

Ηταν Οκτώβρης του 1998 όταν ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν (ο επονομαζόμενος και ΑΠΟ) αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Συρία ύστερα από τελεσίγραφο της Αγκυρας προς τη συριακή κυβέρνηση, με το οποίο ζητούνταν η τελευταία να πάψει να στηρίζει τους Κούρδους αντάρτες που δρούσαν στο τουρκικό έδαφος. Με αεροπλάνο, μέσω της Δαμασκού έφτασε στην Αθήνα στις 9 Οκτώβρη, αλλά η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε κατηγορηματικά να του επιτρέψει την παραμονή στη χώρα, ενώ η ΕΥΠ του εκμίσθωσε αεροπλάνο και τον έστειλε στη Μόσχα.

Στις 5 Νοέμβρη ο Ρώσος υπουργός Εσωτερικών Σεργκέι Στεπάσιν δηλώνει ότι η χώρα του, παρά το αίτημα Ρώσων βουλευτών, δεν πρόκειται να παραχωρήσει πολιτικό άσυλο στον Οτσαλάν. Ταυτόχρονα διαψεύδει τους ισχυρισμούς της Τουρκίας ότι ο Κούρδος ηγέτης βρίσκεται σε ρωσικό έδαφος. Από αυτό το σημείο και μετά η Ευρώπη που τόσο έχει υμνηθεί για τη δήθεν δημοκρατικότητά της και την προσήλωσή της στα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματα, γίνεται η πιο αφιλόξενη ήπειρος για τον ΑΠΟ. Λίγες ημέρες αργότερα, στις 12 Νοέμβρη - και αφού οι πόρτες των ευρωπαϊκών πρωτευουσών κλείνουν γι' αυτόν η μία μετά την άλλη - συλλαμβάνεται στο αεροδρόμιο «Φιουμιτσίνο» της Ρώμης με πλαστό διαβατήριο, ενώ η Τουρκία ζητά την έκδοσή του.

Στις 20 Νοέμβρη 1998 το εφετείο της Ρώμης απορρίπτει το αίτημα της Τουρκίας για έκδοση του Οτσαλάν, υποχρεώνει όμως τον ίδιο να μείνει στην ιταλική πρωτεύουσα γιατί εκκρεμεί ένταλμα σε βάρος του που έχει εκδοθεί στη Γερμανία - αν και η τελευταία αποφεύγει επιμελώς να ζητήσει την έκδοσή του φοβούμενη αντιδράσεις των Κούρδων που ζουν στο έδαφός της.

Ο Οτσαλάν θα μείνει στη Ρώμη υπό περιορισμό ως τα μέσα Γενάρη του 1999. Στις 16 Γενάρη η Ιταλία ανακοινώνει ότι ο Κούρδος ηγέτης εγκατέλειψε το έδαφός της.

Από την Αθήνα στο Ναϊρόμπι- Η παράδοση

Στις 29 Γενάρη του 1999 Ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν έρχεται και πάλι στην Ελλάδα. Περνάει τον Ανατολικό Αερολιμένα του Ελληνικού χωρίς να γίνει αντιληπτός από τις αρχές και την ΕΥΠ, παρόλο που έχουν ληφθεί δρακόντεια - όπως υποστηρίζεται - μέτρα για να αποτραπεί η είσοδός του σε ελληνικό έδαφος. Πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιχείρηση εισόδου του στην Ελλάδα φέρεται να έχει παίξει ο αρχιπλοίαρχος ε.α. Αντ. Ναξάκης. Τον φιλοξενούν στο σπίτι τους η συγγραφέας Βούλα Δαμιανάκου και η κόρη της Ελένη Βασιλοπούλου. Για την άφιξη του Κούρδου ηγέτη ενημερώνεται η ελληνική κυβέρνηση και ο τότε διοικητής της ΕΥΠ, Χαρ. Σταυρακάκης, συναντιέται μαζί του και του δηλώνει ότι η ελληνική πλευρά δεν μπορεί καθ' οιονδήποτε τρόπο να εγκρίνει την παραμονή του στη χώρα. Στη συνέχεια, με ελληνική πρωτοβουλία αποφασίστηκε ο Οτσαλάν να ταξιδέψει στο Ρότερνταμ μέσω του Μινσκ. Στο ταξίδι αυτό τον συνόδεψε κάποιος Κύπριος επιχειρηματίας που φέρεται να έχει το όνομα Τζορτζ Αριστείδου και ο τότε πράκτορας της ΕΥΠ, ο περιβόητος Σάββας Καλεντερίδης.

Τελικά, το ταξίδι στο Ρότερνταμ δε θα γίνει ποτέ, ο ΑΠΟ και οι συνοδοί του θα επιστρέψουν στην Κέρκυρα κι από εκεί, μην έχοντας άλλη διέξοδο, ο Κούρδος ηγέτης θα δεχτεί την πρόταση να ταξιδέψει στην Κένια ως ενδιάμεσο σταθμό προς τη Νότια Αφρική όπου και θα εξασφάλιζε πολιτικό άσυλο. Το ταξίδι στην Κένια πραγματοποιήθηκε στις 2/2/1999 και η παράδοση του Οτσαλάν έγινε στις 15/2/1999.

Γι' αυτό το ταξίδι, το ΚΚΕ στο πόρισμά του, που κατέθεσε στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής για την «υπόθεση Οτσαλάν» («Ρ» 16/5/1999), αναφέρει: «Από τις εξετάσεις των μαρτύρων αποδείχτηκε πλέον ότι η επιλογή της Κένιας με τελικό προορισμό τη Νότιο Αφρική δεν ήταν επιλογή του Οτσαλάν, αλλά απόφαση του κυβερνητικού κλιμακίου, το οποίο χειριζόταν την υπόθεση, λύση την οποία αποδέχτηκε και ο Οτσαλάν, αφού δεν είχε και άλλες επιλογές, με δεδομένη τη θέση της ελληνικής κυβέρνησης ότι δεν μπορούσε με κανένα τρόπο να παραμείνει στην Ελλάδα.

Κι εύλογα γεννιέται το ερώτημα, γιατί επιλέχτηκε η Κένια, με δεδομένα:

Α. Οτι ήταν γνωστό και από επανειλημμένες εκθέσεις που είχε υποβάλλει κατά το παρελθόν ο πρέσβης κ. Κωστούλας, ότι στο Ναϊρόμπι υπάρχει πανίσχυρη παρουσία των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών μετά τη βομβιστική επίθεση στην εκεί αμερικανική πρεσβεία.

Β. Πώς θα γινόταν δυνατή η έξοδος του Οτσαλάν από την Κένια, ακόμα κι στην περίπτωση που άλλο κράτος χορηγούσε πολιτικό άσυλο στον Οτσαλάν, αφού με την κυβέρνηση της Κένιας δεν υπήρχε καμία συνεννόηση και η είσοδός του στη χώρα αυτή έγινε παράνομα με πλαστό διαβατήριο;».

Η κυβέρνηση εμποδίζει την ουσιαστική διερεύνηση της υπόθεσης

Στο πλαίσιο της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής η κυβέρνηση φρόντισε να εμποδίσει την έρευνα που θα έδινε χειροπιαστές απαντήσεις σ' αυτά και σε πολλά άλλα ακόμη ερωτήματα, που αβίαστα προέκυπταν. Οπως κατήγγειλε τότε το ΚΚΕ: «Με ευθύνη της κυβερνητικής πλειοψηφίας δε στάθηκε δυνατόν να προχωρήσουν σε βάθος οι έρευνες και να διερευνηθούν κρίσιμες πτυχές της υπόθεσης. Η τακτική αυτή έγινε πιο φανερή προς το τέλος των εργασιών της Επιτροπής και συγκεκριμένα:

Ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ, κ. Σταυρακάκης, παρά το γεγονός ότι είχε γίνει άρση του απορρήτου αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν κατά την εξέτασή του στην Επιτροπή, προφανώς με άνωθεν εντολές και σε συμπαιγνία με την κυβέρνηση. Κι ενώ η πράξη του αυτή είναι παράνομη και τιμωρείται από το Νόμο, η πλειοψηφία της Επιτροπής αρνήθηκε να λάβει τα μέτρα που είχε δικαίωμα και υποχρεωνόταν να πάρει και ειδικότερα να διατάξει την κράτησή του και την παραπομπή του στο Αυτόφωρο, δίνοντας έτσι πλήρη κάλυψη στην ενέργεια αυτή του κ. Σταυρακάκη. Απέκλεισε από τον κατάλογο των μαρτύρων έναν από τους πλέον ουσιώδεις μάρτυρες, τον Τζορτζ Αριστείδου, ο οποίος φέρεται ως Κύπριος επιχειρηματίας και ο οποίος εμπλέκεται σε κρίσιμες φάσεις στην όλη υπόθεση. Ταυτόχρονα απέκλεισε μεταξύ άλλων ουσιωδών μαρτύρων τις τρεις συντρόφισσες του Οτσαλάν, την Ντιλάν και τις άλλες δύο Κούρδισσες, οι οποίες ήταν αυτόπτες μάρτυρες στα όσα διαδραματίστηκαν στην Κένια μέχρι την παράδοση του Οτσαλάν. Απέρριψε το αίτημα που υπέβαλλε το ΚΚΕ να ζητηθούν από την ΕΥΠ και το υπουργείο Εξωτερικών όλα τα έγγραφα που έχουν σχέση με την υπόθεση Οτσαλάν».

Οπως είναι γνωστό το ΚΚΕ υποχρεώθηκε να αποχωρήσει από την Επιτροπή όταν έγινε φανερό πως με τις ενέργειες αυτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας η υπόθεση οδηγούνταν σε κουκούλωμα.

Παρέδωσαν τον Οτσαλάν υπακούοντας στις ΗΠΑ

Για το ΚΚΕ ήταν φανερό - και το έγραφε στο πόρισμά του - πως όλες οι επιλογές της κυβέρνησης στο χειρισμό της υπόθεσης Οτσαλάν απέρρεαν από την πολιτική της που είναι «η υποταγή και η συμμόρφωση στις απαιτήσεις των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και τις ΕΕ». Η πλήρης δικαίωση αυτής της εκτίμησης δεν άργησε να έρθει.

Το Γενάρη του 2002, ο πάντοτε καλά πληροφορημένος από τις αμερικανικές πηγές Αλ. Παπαχελάς έγραψε στο ΒΗΜΑ (30/1/2002) ότι η σύλληψη Οτσαλάν στήθηκε με απόφαση του Κλίντον. «Ο Ανθρωπος που χειρίστηκε την υπόθεση για λογαριασμό του προέδρου Μπιλ Κλίντον - ανέφερε ο Αλ. Παπαχελάς -, ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας για θέματα Ευρώπης κ. Τόνι Μπλίνκεν αποκαλύπτει ότι ήταν προσωπική απόφαση του Αμερικανού προέδρου "να παρασχεθεί κάθε δυνατή βοήθεια στην Αγκυρα, προκειμένου να εξασφαλίσει την παράδοση του Οτσαλάν, τον οποίο οι ΗΠΑ θεωρούσαν τρομοκράτη" και υπογραμμίζει: "Ασκήσαμε κάθε δυνατή πίεση σε όλες τις χώρες ώστε να εκδοθεί"». Σύμφωνα, επίσης με τον τούρκο πρεσβευτή στη Ρώμη, Ινάλ Μπατού, η Τουρκία δεν ήθελε σε καμία περίπτωση να μείνει ο Οτσαλάν σε ευρωπαϊκή χώρα και να δικαστεί από ευρωπαϊκό δικαστήριο, γιατί «θα δικαζόταν η Τουρκία και όχι ο Οτσαλάν». Κατά τον Μπατού υπήρχε σχέδιο των ΗΠΑ να καταλήξει ο Οτσαλάν «σε τριτοκοσμική χώρα, όπου θα μπορούσε εύκολα να παραδοθεί στους Τούρκους».

Τέλος, σύμφωνα με τον Τούρκο δημοσιογράφο Αλί Μπιράντ, οι άνδρες που απήγαγαν τον Οτσαλάν στην Κένια ήταν Αμερικανοί μυστικοί πράκτορες, οι οποίοι και τον παρέδωσαν σε Τούρκους κομάντος που περίμεναν σε ιδιωτικό αεροπλάνο στο αεροδρόμιο στο Ναϊρόμπι. Ο Αλί Μπιράντ αναφέρει επίσης πως σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους ένα κομμάτι των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών συνεργάστηκε με τις τουρκικές κι έδινε πληροφορίες για τις κινήσεις του Οτσαλάν (ΒΗΜΑ, 30/1/2002).

Ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί πως αν αυτά βγαίνουν στη δημοσιότητα, αυτά που κρύβονται είναι απείρως πιο ανατριχιαστικά. Μόνο που οι πραγματικοί υπεύθυνοι έχουν φροντίσει να μη λογοδοτήσουν μπροστά σε δικαστήριο. Μπορούν όμως να τιμωρηθούν παραδειγματικά από το λαό με τον τρόπο που μόνο αυτός ξέρει και μπορεί.


Γ. Π.