Το ξενοδοχείο «Sunprime - Miramare Beach» είναι από τα παλιότερα της Ρόδου και διαθέτει την εξής «ιδιαιτερότητα» σε σχέση με όλα τα άλλα: Οι εργαζόμενοι στο ξενοδοχείο είναι μέλη του μοναδικού επιχειρησιακού σωματείου που παρουσιάζει δράση στο νησί και στη διοίκησή του πλειοψηφούν οι ταξικές δυνάμεις.
Το ξενοδοχείο διαθέτει μπανγκαλόου με 175 δωμάτια, όπου φιλοξενούνται καθημερινά 350 περίπου άτομα. Από τα τέλη Απρίλη που ξεκίνησε να λειτουργεί για τη φετινή σεζόν και μέχρι τα μέσα Οκτώβρη, θα είναι γεμάτο. Οι αφίξεις και οι αναχωρήσεις γίνονται δύο φορές τη βδομάδα και οι επισκέπτες του είναι κατ' αποκλειστικότητα πελάτες μεγάλων διεθνών τουριστικών γραφείων, που πουλάνε προγράμματα All inclusive, με διάφορα πακέτα.
Παρά το γεγονός ότι η πληρότητα είναι μεγάλη, η εργοδοσία «γκρινιάζει» ότι τα έσοδα έχουν πέσει. Τα «έξτρα» που άφηναν παλιότερα οι ξένοι τουρίστες, πέρα από τις παροχές του all inclusive, τώρα δεν υπάρχουν, καθώς τα προγράμματα απευθύνονται σε τουρίστες με χαμηλότερα σχετικά εισοδήματα.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με την εντατικοποίηση της δουλειάς, η οποία σε βάθος χρόνου μεγαλώνει με διάφορους τρόπους. Είναι χαρακτηριστικό το εξής: Στο ξενοδοχείο απασχολούνται σήμερα περίπου 65 εργαζόμενοι, όταν το 2000 ήταν 160 σε όλα τα πόστα, χωρίς να έχει αλλάξει η δυναμικότητα του ξενοδοχείου.
Εκτός από τρεις συντηρητές, που είναι μόνιμο προσωπικό, όλοι οι υπόλοιποι είναι εποχικοί, δηλαδή, προσλαμβάνονται στην αρχή της σεζόν και απολύονται στο τέλος, οπότε για τουλάχιστον πέντε - έξι μήνες το χρόνο παίρνουν το επίδομα ανεργίας. Αλλοι δύο κηπουροί, που ήταν μόνιμο προσωπικό, απολύθηκαν το 2008, ανοίγοντας κι άλλο την «ψαλίδα» μόνιμων και εποχικών.
Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων επαναπροσλαμβάνεται με την έναρξη της νέας σεζόν, η εργοδοσία έχει κάνει σαφείς τις προθέσεις της να αντικαταστήσει σταδιακά το παλιό προσωπικό με νέο για να μειώσει το κόστος εργασίας. Το λέει μάλιστα και στο σωματείο, ότι «το εργατικό κόστος είναι μεγάλο».
«Μέχρι στιγμής, με τη δράση μας έχουμε βάλει εμπόδια. Δεν εφησυχάζουμε όμως, επειδή ξέρουμε ότι η εργοδοσία δεν εγκαταλείπει το σχεδιασμό της», λέει στον «Ριζοσπάστη» ο Μιχάλης Τσουρούτης, πρόεδρος του επιχειρησιακού σωματείου και στέλεχος του ΠΑΜΕ.
Μεγάλη κατάκτηση το σωματείο
Το σωματείο ιδρύθηκε το 2011. Να πώς περιγράφει ο Τσαμπίκος Χατζηκωνσταντής, γενικός γραμματέας σήμερα του σωματείου, τη δική του εμπειρία από την περίοδο που βρισκόταν «στα σκαριά» το επιχειρησιακό: «Από το 1999 δουλεύω στο ξενοδοχείο ως κηπουρός. Εως το 2008 δεν είχα καμιά σχέση με συνδικαλιστική δράση. Το 2008 απολύθηκα από την τότε εργοδοσία και την άλλη χρονιά ξαναπροσλήφθηκα χωρίς κανένα προηγούμενο δικαίωμα και με αποζημίωση 1.600 ευρώ!
Την ίδια περίοδο, το ξενοδοχείο ξεκίνησε να μειώνει το προσωπικό, όχι με απολύσεις, αλλά με τη μη αναπλήρωση των εργαζομένων που για διάφορους λόγους αποχωρούσαν. Στόχος της εργοδοσίας ήταν να προσαρμοστεί στην κρίση που έβλεπε μπροστά της να έρχεται. Τότε ήταν που ωρίμασε η ιδέα να στήσουμε το σωματείο, το οποίο τελικά ιδρύθηκε το 2011».
Στην παραπέρα μείωση του προσωπικού συντέλεσε και η μετατροπή του ξενοδοχείου σε all inclusive, καθώς πολλές από τις υπηρεσίες που πρόσφερε καταργήθηκαν και έγιναν self service για τους τουρίστες.
Η αλλαγή ιδιοκτησίας το 2010 αποτέλεσε σημείο καμπής, καθώς άλλαξε και το σύστημα των πληρωμών, με το μισθό να μην καταβάλλεται στον τρέχοντα μήνα, αλλά στα τέλη του κάθε επόμενου. Οταν μάλιστα ο ιδιοκτήτης ενημέρωσε το προσωπικό πως σκοπεύει να αποχωρήσει νωρίτερα από ό,τι προέβλεπε η σύμβαση ενοικίασης, οι εργαζόμενοι θορυβήθηκαν ότι υπάρχει κίνδυνος να χάσουν δεδουλευμένα και προέκυψε η επείγουσα ανάγκη να αμυνθούν με τη συγκρότηση σωματείου.
Η ίδρυση της συνδικαλιστικής οργάνωσης, με πρωτοβουλία στελεχών του ταξικού κινήματος και τη συμμετοχή πρωτοπόρων εργαζομένων στο χώρο, αποτέλεσε κόκκινο πανί για την εργοδοσία, που απάντησε με απειλές στα μέλη της προσωρινής διοίκησης, εκβιασμούς, προσπάθεια διάσπασης και τρομοκράτησης των εργαζομένων, τιμωρητική συμπεριφορά απέναντι σ' αυτούς που βγήκαν μπροστά.
«Το σωματείο στάθηκε χάρη στην επιμονή και την παλικαρίσια στάση των καμαριέρων, που είναι η κυριότερη δύναμη και ο μεγαλύτερος όγκος των εργαζομένων. Στάθηκαν όρθιες κάτω από πιέσεις και απειλές και μαζί κράτησαν όρθιο το σωματείο», το οποίο συσπειρώνει σήμερα τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων, λέει ο Μ. Τσουρούτης.
Συνεπής αγωνιστική δράση
Ενδεικτικό της στάσης της εργοδοσίας είναι το γεγονός ότι στους λίγους νέους εργαζόμενους που προσλήφθηκαν φέτος, σε συγκεκριμένα πόστα, εξαιτίας των αυξημένων αναγκών, δεν επιτρέπει να γραφτούν στο σωματείο.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η επίθεση με την οποία η εργοδοσία προσπαθεί να διασπάσει την ενότητα και την αλληλεγγύη των εργαζομένων και να προχωρήσει ευκολότερα στα σχέδιά της για αντικατάσταση του παλιού προσωπικού με νέους, με ελαστικές σχέσεις εργασίας, χωρίς ακόμα κι αυτά τα κουτσουρεμένα δικαιώματα που έχουν απομείνει.
Ρωτάμε τους δύο συνδικαλιστές τι ξεχωρίζουν απ' αυτά που πέτυχε το σωματείο τα πέντε χρόνια που δρα για τα συμφέροντα των εργαζομένων και ο Μιχάλης Τσουρούτης απαντά: «Αυτό που έχουμε κατορθώσει είναι να υπάρχει μια πλειοψηφία εργαζομένων που δείχνουν την αλληλεγγύη μεταξύ τους. Εχουμε επίσης κατορθώσει οι συνθήκες εργασίας να είναι συγκριτικά καλύτερες, βάζοντας εμπόδια στα σχέδια της εργοδοσίας για ανατροπές.
Για παράδειγμα, ελάχιστες θέσεις καλύπτονται από μαθητεία, ενώ όλες οι ειδικότητες που περιλαμβάνονται στην κλαδική σύμβαση αμείβονται με βάση τους όρους της. Επίσης, με την αποφασιστική στάση του σωματείου ματαιώθηκε η εργοδοτική προσπάθεια να βγει το μισάωρο διάλειμμα από το οκτάωρο της ημερήσιας εργασίας».
Η συνεπής αγωνιστική δράση του σωματείου αναγνωρίζεται από εργαζόμενους και έξω από το ξενοδοχείο. «Υπάρχουν εργαζόμενοι και σε άλλα ξενοδοχεία που θέλουν να προσπαθήσουν να φτιάξουν σωματείο, αλλά χρειάζεται κάποιος να μπει μπροστά κι αυτό δεν είναι εύκολο μέσα στο καθεστώς των εκβιασμών και της τρομοκρατίας που υπάρχει στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων», λέει ο Μ. Τσουρούτης.
Σημειώνει, ωστόσο, ότι η ίδια η φύση του επαγγέλματος προκαλεί επιπλέον δυσκολίες στη συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων στο χώρο της δουλειάς, καθώς στην πλειοψηφία τους είναι εποχικοί, το προσωπικό ανακυκλώνεται στα διάφορα ξενοδοχεία, ενώ μεγάλο μέρος είναι και εργαζόμενοι με μαθητεία.
«Το μοναδικό προσωπικό που μπορεί να στηρίξει πραγματικά ένα επιχειρησιακό σωματείο είναι οι καμαριέρες, που έχουν μια σχετική σταθερότητα, αφού όλοι οι υπόλοιποι και κυρίως οι σερβιτόροι εναλλάσσονται από σεζόν σε σεζόν», παρατηρεί.
Στο πλευρό των εργαζομένων χειμώνα - καλοκαίρι
Απ' όταν συγκροτήθηκε το σωματείο, δεν υπήρξε εποχή που να μην κάνει συσκέψεις και συνελεύσεις, χειμώνα - καλοκαίρι, για ζητήματα που κυριαρχούν στην επικαιρότητα και απασχολούν τους εργαζόμενους. «Ειδικά το χειμώνα, που το ξενοδοχείο ήταν κλειστό, κάναμε συνελεύσεις σχεδόν κάθε μήνα, στις οποίες συμμετείχε μεγάλο μέρος του προσωπικού. Παρακολουθούμε και συζητάμε τα προβλήματα των εργαζομένων ακόμα και όταν δεν βρίσκονται στην εργασία, συμμετέχουμε σε αγωνιστικές δράσεις στην περιοχή μας που αποφασίζονται από το ταξικό κίνημα», μας λέει ο πρόεδρος του σωματείου.
Η συζήτηση φτάνει στο κλαδικό σωματείο, στη διοίκηση του οποίου είναι εκλεγμένοι οι δύο συνδικαλιστές. Οπως λένε, η συνδικαλιστική πλειοψηφία του κλαδικού, με τη γραμμή της στο κίνημα, βάζει εμπόδια στην παραπέρα οργάνωση των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς και στη συνειδητοποίηση της ανάγκης να οξυνθεί η αντιπαράθεση μέσα σε κάθε ξενοδοχείο με την εργοδοσία και την πολιτική της.
«Κατά καιρούς προσπαθήσαμε να στήσουμε Επιτροπές Αγώνα σε διάφορα ξενοδοχεία, αλλά, πέρα από τους ξενοδόχους, υπήρξαν εμπόδια και από την πλειοψηφία στο κλαδικό σωματείο, που καλλιεργούσε λογικές διάσπασης», λέει ο Μιχάλης Τσουρούτης.
«Αν υπήρχε μια ταξική πλειοψηφία στο κλαδικό, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, τόσο για το δικό μας σωματείο, όσο και για τους εργαζόμενους στα άλλα ξενοδοχεία και στις επιχειρήσεις του Επισιτισμού», προσθέτει, και συνεχίζει: «Θα υπήρχαν καλύτερες προϋποθέσεις να οργανωθεί η πάλη και στο επίπεδο της επιχείρησης, όπου γίνεται η πραγματική αντιπαράθεση με την εργοδοσία».
Καταγγέλλει, επίσης, ότι ενώ τα νέα αντεργατικά μέτρα βρίσκονται προ των πυλών και «έχει βουίξει ο τόπος», η πλειοψηφία στο κλαδικό δεν έχει οργανώσει ούτε μία συζήτηση ενημέρωσης των εργαζομένων, πόσο μάλλον να αναλάβει πρωτοβουλίες για οργάνωση του αγώνα.
Αλλά και προηγουμένως, όταν οι εκλεγμένοι με τις ταξικές δυνάμεις έθεταν κάποιο ζήτημα στο κλαδικό, όπως για παράδειγμα για το εφάπαξ, ή τις συμβάσεις, η απάντηση της πλειοψηφίας ήταν «θα δούμε», «έχουμε πάρει διαβεβαιώσεις από τον υπουργό» και πάει λέγοντας. Το ίδιο απορρίπτονται και οι προτάσεις για Γενική Συνέλευση των ξενοδοχοϋπαλλήλων και «γι' αυτό έχουν μεγάλη ευθύνη».
Κλείνοντας τη συζήτηση, οι δύο συνδικαλιστές συμφωνούν στο εξής: Το μεγαλύτερο «παράσημο» για το επιχειρησιακό σωματείο είναι ότι οι μεγαλοξενοδόχοι της περιοχής το παρουσιάζουν ως «παράδειγμα προς αποφυγή» στους εργαζόμενους, επιβεβαιώνοντας ότι η δράση του ενοχλεί την εργοδοσία και προβληματίζει κι άλλους συναδέλφους για την αναγκαιότητα της συνδικαλιστικής οργάνωσης στο επίπεδο της επιχείρησης.
«Γι' αυτό κι εμείς δεν αρκούμαστε στη δράση μέσα στο χώρο της δουλειάς μας, αλλά προσπαθούμε να βοηθήσουμε την οργάνωση και σε άλλα ξενοδοχεία. Θα είναι μεγάλο κέρδος και για εμάς, και για τους συναδέλφους μας στις άλλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις», καταλήγει ο Μ. Τσουρούτης.
