Στη Θέση 10 λέμε ότι «η διαπάλη ΗΠΑ - Κίνας επιδρά και στις σχέσεις συνεργασίας και ανταγωνισμού τους με άλλα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα, την ΕΕ και κράτη - μέλη της, την Ιαπωνία, τη Ρωσία κ.ά.». Πού αποτυπώνεται αυτή η επίδραση σήμερα;
Η αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα εκφράζεται οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά στις σχέσεις των δύο καπιταλιστικών κρατών και επεκτείνεται διεθνώς, έχει εστίες σε πολλά σημεία του κόσμου, διαπερνά σήμερα το σύνολο του πλέγματος των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Σε αυτό το πλαίσιο διαμορφώνονται άξονες και αντι-άξονες, συμμαχίες, πολύμορφες συνεργασίες ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη, που δεν είναι στατικές, εξελίσσονται και αναδιατάσσονται, επιδρούν στις σχέσεις τόσο των ΗΠΑ όσο και της Κίνας με άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη και ιμπεριαλιστικά κέντρα. Ετσι η Κίνα δυναμώνει τις διπλωματικές, οικονομικές και στρατιωτικές σχέσεις της με τη Ρωσία, επωφελούμενη από το γεγονός πως και αυτή βρίσκεται στο στόχαστρο και είναι σε ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ, αμβλύνοντας αντιθέσεις που είναι υπαρκτές ανάμεσά τους.

Είναι μια διαδικασία που περικλείει αντιφάσεις και χρειάζεται στενή παρακολούθηση. Ορισμένες από τις χαρακτηριστικές εκφράσεις αυτού του ανταγωνισμού είναι:

-- Η πρόσφατη πρωτοβουλία και παρέμβαση των ΗΠΑ στη Νοτιοανατολική Ασία, με τη δημιουργία του σχήματος «Quad» από κοινού με την Ιαπωνία, την Ινδία και την Αυστραλία, με προφανή σκοπό να βάλουν εμπόδια στη δυναμική της ενίσχυσης της θέσης της Κίνας στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο ανοίγουν και αξιοποιούν μια ολόκληρη βεντάλια ζητημάτων, ορισμένων νέων όπως η «διπλωματία των εμβολίων» της Κίνας, με την οποία εκτιμούν πως προσπαθεί να αυξήσει τον έλεγχο και την επιρροή της σε άλλα κράτη της περιοχής, οι αλλαγές στο καθεστώς της «αυτονομίας» του Χονγκ Κονγκ, αλλά και παλαιότερων όπως η κυριότητα των νησιών Σεγκάκου/Ντιαόγου στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας (όπου υπάρχει αντιπαράθεση Κίνας - Ιαπωνίας), την αντιπαράθεση Κίνας - Ταϊβάν, τις εδαφικές διαφορές Ινδίας - Κίνας (στα σύνορα των οποίων πρόσφατα έγιναν στρατιωτικές συγκρούσεις με εκατέρωθεν νεκρούς), το ζήτημα της Βόρειας Κορέας με την οποία η Κίνα διατηρεί ισχυρές σχέσεις κ.ά.

-- Η αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας αποτυπώνεται όλο και πιο έντονα στις αποφάσεις του NATO, όπου οι ΗΠΑ πρωτοστατούν στην προσαρμογή με το «στόχαστρο» σε Κίνα και Ρωσία. Σε αυτό το πλαίσιο προβλέπονται πρόσθετες χρηματοδοτήσεις για την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων και επέκταση της δράσης του ΝΑΤΟ και σε άλλες ζώνες του πλανήτη. Λαμβάνονται πρόσθετα μέτρα στο εσωτερικό των κρατών - μελών κόντρα στη διείσδυση αντίπαλων κέντρων και επιτάχυνση στη λήψη επικίνδυνων αποφάσεων.

-- Η Κίνα, από τη δική της μεριά, με αιχμή του δόρατος την τεράστια οικονομική - πολιτική της πρωτοβουλία «Μια Ζώνη - Ενας Δρόμος», προσπαθεί να διεισδύσει και οικονομικά και πολιτικά σε κράτη και περιοχές και να προσεταιριστεί ακόμα και παραδοσιακούς συμμάχους των ΗΠΑ. Αποτελεί πολύ σημαντικό γεγονός ότι η Κίνα πλέον έχει αναδειχθεί στον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της ΕΕ, γεγονός που αποτυπώθηκε και στη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου ΕΕ - Κίνας (Γενάρης 2021), όπως και της Νότιας Κορέας, όπου εδρεύουν ισχυρές αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν να αποκλείσουν τις κινεζικές εταιρείες π.χ. «Huawei» από την εγκατάσταση των δικτύων 5G.

Το πώς εκφράζεται αυτή η αντιπαράθεση, μπορεί να το δει κάποιος και στη χώρα μας σε σχέση με τις εξελίξεις γύρω από το λιμάνι του Πειραιά, το οποίο οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ το παραχώρησαν στο κινεζικό μονοπώλιο της «COSCO», και από την άλλη, έχοντας ως στρατηγική την ενίσχυση της εμπλοκής της χώρας μας στα σχέδια των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην περιοχή, πήραν μέτρα για να ανακόψουν τη διείσδυση του κινεζικού κεφαλαίου στη χώρα μας και την πρόσβαση σε άλλες στρατηγικές υποδομές. Ετσι αξιοποίησαν διάφορα ζητήματα για να εμποδίσουν την επέκταση των κινεζικών επενδύσεων στο λιμάνι του Πειραιά, να μπλοκάρουν την προσπάθεια εξαγοράς των ναυπηγείων της Ελευσίνας από κινεζικά μονοπώλια και αντίθετα να προκρίνουν την εξαγορά από την αμερικανική ONEX (που ήδη εξαγόρασε τα ναυπηγεία της Σύρου), διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η ένταση του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού ΗΠΑ - Κίνας έχει επίδραση και στην πορεία της συμμαχίας των BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), στην οποία εξαρχής είχε τον ηγετικό ρόλο η Κίνα. Οι BRICS ιδρύθηκαν το 2009, σε μία περίοδο που οι στόχοι των αστικών τάξεων των κρατών αυτών συνέκλιναν σε σχέση με τον διεθνή ανταγωνισμό. Η πορεία, όμως, της ανισόμετρης ανάπτυξης, η όξυνση των ανταγωνισμών διεθνώς οδήγησε τα τελευταία χρόνια την Ινδία και τη Βραζιλία να αποκλίνουν από τους στόχους που τέθηκαν στο πλαίσιο των BRICS και να αναθερμάνουν την παλαιότερη συμμαχική σχέση των χωρών τους με τις ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα, πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως μιλάμε για μια σύνθετη και ρευστή διαδικασία. Ετσι χαρακτηριστικά η Ινδία σήμερα υπογράφει στρατιωτικές και εξοπλιστικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ, χωρίς προς το παρόν να παραιτείται από την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος «S-400» και την προνομιακή μεταχείριση στην αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων, που σήμερα ξεπερνούν το 70% του εξοπλισμού των ινδικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ενώ και η Βραζιλία, που εμφανίζεται ως ο πιο πιστός σύμμαχος των ΗΠΑ και στηρίζει αποφασιστικά την πολιτική τους στη Λατινική Αμερική και προχωρά στην τριμερή συμμαχία JUSBE (Ιαπωνία, ΗΠΑ, Βραζιλία), την ίδια ώρα ενισχύει και τις οικονομικές σχέσεις της χώρας με την Κίνα, που είναι πλέον ο μεγαλύτερος εισαγωγέας των αγροτικών προϊόντων της Βραζιλίας (σόγια, κρέας, καφές κ.ά.), ενώ τα κινεζικά μονοπώλια διατηρούν επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στη Βραζιλία.